Aukcje sztuki, dziś często kojarzone z elitarnością i prestiżem, mają bogatą historię, której korzenie sięgają samej starożytności. Są one nie tylko mechanizmem sprzedaży dzieł, ale także lustrem odzwierciedlającym zmieniające się gusta, wartości i społeczne konteksty różnych epok.

Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu

Choć aukcje były obecne w kulturach wielu kontynentów, zwłaszcza w starożytnym Rzymie stały się popularnym sposobem sprzedaży różnych “dóbr”, wliczając do pierwszych tego typu transakcji niechlubne targi niewolników. Za organizację proto aukcji odpowiedzialne było także państwo: organizowano je w miejscach publicznych, gdzie obywatele, za najwyższą kwotę, mogli zakupić łupy wojenne czy skonfiskowane majątki, zasilając tym samym budżet cesarstwa.

Wydarzenie już od początku, choć splamione krwią, miało charakter towarzyski: społeczność spotykała się, dyskutowała i w międzyczasie - negocjowała ceny.

Renesans, czyli odrodzenie zainteresowania sztuką

W okresie renesansu, zainteresowanie sztuką i kulturą znacząco wzrosło niemal w całej Europie, do czego przyczyniła się zmiana struktury społecznej. Istotną rolę zaczęło odgrywać bowiem mieszczaństwo. Szybko bogacący się kupcy dołączyli do grona najbardziej majętnych i wpływowych osób, choć status ten przez długi czas przysługiwał jedynie arystokracji. Początek epoki, z tej perspektywy, był jednym z pierwszych momentów demokratyzacji sztuki - nie tyle w zakresie jej wartości rynkowej, co poszerzenia klasowego dostępu do rozchwytywanych artystów i ich dzieł.

Włoskie miasta-państwa, takie jak Florencja czy Wenecja, stały się centrami handlu sztuką. Między XV a XVI wiekiem powstały pierwsze domy aukcyjne, które organizowały sprzedaż dzieł sztuki dla bogatych kolekcjonerów i mecenasów.

Aukcje w sercu Europy

Narodzin nowoczesnego modelu aukcyjnego dopatrywać się można w dobie Oświecenia. To właśnie w XVIII wieku europejska stolica sztuki przeniosła się z terenów śródziemnomorskich do dwóch, rywalizujących ze sobą miast: Londynu i Paryża. W 1744 roku James Christie założył dom aukcyjny Christie's w stolicy Anglii, który błyskawicznie stał się jednym z najważniejszych na świecie. W Paryżu zaś, Pierre Remy organizował aukcje, które przyciągały kolekcjonerów z całej Europy. Te wydarzenia stały się nie tylko miejscem transakcji, ale także platformą dyskusji dla artystów, krytyków i kolekcjonerów.

Trendwatching

XIX wiek przyniósł rewolucję w świecie sztuki w postaci impresjonizmu. Dzieła artystów takich jak Monet, Renoir czy Degas były licytowane w Paryżu i Londynie, przyciągając uwagę kolekcjonerów z różnych zakątków globu. Co niezwykle istotne, aukcje sztuki zmieniły swój charakter dzięki paryskim artystom tego nurtu, nadając im zupełnie współczesnego charakteru: ich prymarną funkcją stało się prezentowanie nowych ruchów artystycznych oraz zderzenie ich z dotychczasowymi klasykami.

Cyfrowa transformacja

W ostatnich latach rynek aukcyjny sztuki doświadczył wielu zmian. Wzrosty i spadki gospodarki wpłynęły na ceny dzieł sztuki, a domy aukcyjne musiały dostosować się do nowych realiów, podkreślając wpływ globalnych wydarzeń na rynek sztuki. W efekcie, coraz większą popularność zaczęły zdobywać formaty licytacji online.

Mimo cyfrowej transformacji, tradycyjne aukcje wciąż odgrywają kluczową rolę na rynku sztuki. Dzieło to przecież nie tylko towar czy inwestycyjna lokata. Specyfika artystycznych dzieł, cały ich kulturowy kapitał, wybrzmiewa w pełni dopiero przy osobistym spotkaniu i w atmosferze twórczej rywalizacji pomiędzy mecenaskami i mecenasami sztuki. W epoce zacierania granic pomiędzy cyfrowym a fizycznym wymiarem doświadczenia, możliwy jest jednak trzeci, najpełniejszy model: phygital.

Wpisując się w bogatą tradycję licytacji sztuki, on*arte już 28 września o godzinie 19:00, w samym sercu Wielkopolski, zainauguruje wydarzenie “in art we trust”. Spotkanie nie jest bynajmniej okazją wyłącznie handlową, ale przede wszystkim przestrzenią do inspirujących rozmów, towarzyskich relacji i kontemplowania wyjątkowej sztuki: tej już uznanej, jak i obiecującej. Dzięki współpracy z platformą aukcyjną One Bid, aukcja odbędzie się symultanicznie także w przestrzeni cyfrowej. “in art we trust” to sztuka w nowej rzeczywistości #phygital, dostępna dla każdego, kto pragnie jej doświadczyć.

kiedy?
28 września o godzinie 19:00
gdzie?
w prestiżowej przestrzeni concept store SPOT Poznań (ul. Dolna Wilda 87)

źródła:

1. The Guardian, Auction houses celebrate bumper year of blockbuster art sales (https://www.theguardian.com/business/2022/dec/28/auction-houses-celebrate-bumper-year-of-blockbuster-art-sales)
2. Artland Magazine, Going Once, Going Twice, Sold!
Art Auctions Through History (https://magazine.artland.com/a-short-history-of-art-auctions/)
3 The New York Times, New York City Eliminates the Rules That Govern Art and Other Auctions (https://www.nytimes.com/2022/05/03/arts/design/nyc-auction-rules-sothebys-christies.html)
4 The New York Times, In Faltering Economy, Auction Houses Crash Back to Earth (https://www.nytimes.com/2008/11/17/arts/design/17auct.html)
5 Sotheby’s and Christie’s: A Comparison of the Biggest Auction Houses (https://www.thecollector.com/sothebys-and-christies-a-comparison-of-the-biggest-auction-houses/)
6 Christie's: Auctions that made art history: Part 2 (https://www.christies.com/features/Auctions_That_Made_History_2-5580-1.aspx)
7 Artdex.com, History of Auctions & Auction Houses (https://www.artdex.com/history-of-auctions-auction-houses/)
8 Artsy.net, The Art Market, Explained: What You Need to Know about Auctions (https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-uncovering-the-surprisingly-secret-world-of-art-auctions)